Urząd Statystyczny w Opolu należy do służb statystyki publicznej podległych Głównemu Urzędowi Statystycznemu i działa na podstawie:
- ustawy z dnia 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej (Dz. U. z 2023 r. poz. 773),
- zarządzenia nr 4 Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 21 marca 2012 r. w sprawie nadania statutu Urzędowi Statystycznemu w Opolu (Dz. Urz. GUS z dnia 27 marca 2012, poz. 14 ze zmianami),
- ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej (Dz. U. z 2022 r. poz. 1691 ze zmianami),
- Regulaminu Organizacyjnego Urzędu Statystycznego w Opolu.
Zgodnie z powyższymi dokumentami, do głównych zadań Urzędu Statystycznego w Opolu należy:
- zbieranie, gromadzenie, opracowywanie oraz analizę danych statystycznych;
- prowadzenie prac wynikających z programu badań statystycznych statystyki publicznej oraz planu prac metodologicznych;
- prowadzenie i realizowanie spisów powszechnych oraz innych badań o szerokim zasięgu obserwacji na terenie województwa opolskiego;
- współudział w prowadzeniu prac nad metodologią badań statystycznych dotyczących województwa opolskiego;
- rozpoznawanie zapotrzebowania na informacje statystyczne i analizy w przekrojach terytorialnych na obszarze województwa opolskiego, a także projektowanie metod i form ich zaspokajania;
- udostępnianie i rozpowszechnianie wynikowych informacji statystycznych dotyczących obszaru województwa opolskiego, w tym także uwzględniających porównania z innymi regionami;
- prowadzenie badań i analiz regionalnych istotnych z punktu widzenia specyfiki województwa, w tym we współpracy z jednostkami naukowo-badawczymi;
- wspieranie informacyjne jednostek samorządu terytorialnego oraz jednostek doradczych i eksperckich samorządu poprzez opracowywanie analiz dotyczących województwa opolskiego;
- prowadzenie prac w zakresie popularyzacji i promocji statystyki oraz upowszechniania wiedzy o statystyce, w tym prowadzenie edukacji statystycznej na terenie województwa opolskiego;
- współudział w prowadzeniu prac dla potrzeb opracowań statystyki regionalnej;
- przedstawianie informacji statystycznych dotyczących obszaru województwa opolskiego organom administracji rządowej, organom jednostek samorządu terytorialnego oraz innym odbiorcom;
- prowadzenie na terenie województwa opolskiego działalności badawczej, analitycznej i publikacyjnej w obszarze statystyki transgranicznej i euroregionalnej we współpracy z Ośrodkiem Obszarów Transgranicznych i Statystyki Euroregionalnej Urzędu Statystycznego w Rzeszowie;
- prowadzenie obsługi krajowego rejestru urzędowego podmiotów gospodarki narodowej (REGON)w zakresie osób prawnych, jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej oraz osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą, a także udostepnienie danych z rejestru REGON;
- prowadzenie obsługi oraz udostępnianie danych krajowego rejestru urzędowego podziału terytorialnego kraju TERYT na obszarze województwa opolskiego w części obejmującej system rejonów statystycznych i obwodów spisowych oraz system identyfikacji adresowej ulic, nieruchomości, budynków i mieszkań (wraz z katalogiem ulic);
- prowadzenie przestrzennych baz adresowych na obszarze województwa opolskiego na potrzeby tworzenia operatów przestrzennych w posiadanym specjalistycznym oprogramowaniu GIS, na bazie danych krajowego rejestru urzędowego podziału terytorialnego kraju TERYT i innych rejestrów statystycznych;
- współpracę z organami administracji rządowej oraz organami samorządu terytorialnego w województwie prowadzącymi urzędowe rejestry oraz systemy informacyjne administracji publicznej w zakresie przekazywania informacji źródłowych do aktualizacji prowadzonych rejestrów i operatów do badań;
- prowadzenie badań dotyczących obszaru województwa opolskiego wspólnych z organami administracji rządowej lub samorządowej, ujętych na ich wniosek w programie badań statystycznych statystyki publicznej;
- administrowanie infrastrukturą informatyczną służb statystyki publicznej zlokalizowaną na obszarze województwa opolskiego.
Urząd Statystyczny w Opolu specjalizuje się w realizacji zadań ogólnokrajowych wykonywanych na rzecz statystyki publicznej jako całości w następujących obszarach: ceny towarów i usług konsumpcyjnych i niekonsumpcyjnych, krajowe średnie ceny producentów wyrobów spożywczych, ceny robót i obiektów drogowych i mostowych, indeksy cen eksportu i importu, ceny producentów usług, cen detalicznych środków produkcji rolniczej i ceny (targowiskowe) w rolnictwie oraz współpracuje w tym zakresie z właściwym departamentem Głównego Urzędu Statystycznego na każdym etapie prowadzonych prac. W zakresie specjalizacji Urząd odpowiedzialny jest za realizację zadań w zakresie:
- prowadzenia prac dotyczących aktualizacji operatów do badań statystycznych i tworzenia kartotek;
- przygotowywania wzorów formularzy i kwestionariuszy (w tym elektronicznych) wraz z objaśnieniami;
- gromadzenia, kontroli i akceptacji zbiorów wojewódzkich i ogólnopolskich;
- oceny jakości danych i kontroli kompletności zbiorów, analiz przyczyn braków odpowiedzi i podejmowania działań naprawczych;
- przygotowywania założeń do systemów informatycznych związanych z gromadzeniem, przetwarzaniem i analizowaniem danych oraz współudziału w ich testowaniu;
- doskonalenia funkcjonujących narzędzi badawczych i wprowadzania nowych technik realizacji badań w celu ograniczenia obciążenia respondentów, przyspieszenia opracowania wyników i dostarczenia ich odbiorcom oraz ograniczania kosztów badań;
- tworzenia i prowadzenia bazy danych statystycznych.